नमस्कार मित्रांनो आज आपण या लेखामध्ये What Is Cattle Farming | पशुपालन म्हणजे काय
या विषयी माहिती बघणार आहोत,
What Is Cattle Farming | पशुपालन म्हणजे काय 2024
पशुपालन हे ,पशुपालन किंवा गोमांस पालन म्हणूनही ओळखले जाते,प्रजनन आणि विविध हेतूंसाठी गुरेढोरे वाढवण्याची प्रथा आहे,पशुपालन हे प्रामुख्याने दूध व मांस उत्पादनासाठी केले जाते.गुरे हे पाळीव सस्तन प्राणी आहेत जे बोविडे कुटुंबातील आहेत आणि सामान्यतः त्यांच्या मांसासाठी व दुधासाठी वाढवले जातात,गोमांस म्हणून ओळखले जाते,तसेच इतर उत्पादनांसाठी जसे की दूध,चामडेआणि लोकर यासाठी सुद्धा वाढवले जातात.जगभरातील अनेक देशांमध्ये पशुपालन हा शेतीचा एक महत्त्वाचा पैलू आहे.
पशुपालनाचे काही महत्त्वाचे पैलू :
मांस उत्पादन (बीफ फार्मिंग): अनेक पशुपालकांचे प्राथमिक लक्ष गोमांस उत्पादन हे आहे.मांस प्रक्रियेसाठी कत्तलखान्यात पाठवण्यापूर्वी गुरे एका विशिष्ट वय आणि आकारात वाढवली जातात त्यांना धष्ट पुष्ट केले जाते.भारतामध्ये तसेच विदेशामध्ये सुद्धा पशुपालन हे मास उत्पादनासाठी केले जाते,
पशु पालनाचे इथे अनेक प्रकार आहेत जसे की गाय पालन, म्हैस पालन ,बकरी पालन,वराह पालन इत्यादी प्रकार आहेत,
दुग्ध व्यवसाय: महाराष्ट्रामध्ये, देशांमध्ये तसेच विदेशांमध्ये सुद्धा दुग्ध व्यवसाय करण्यासाठी पशुपालन केले जाते ,कारण दुधाची रोजची आवश्यकता लक्षात घेता गरज खूप जास्त आहे आणि उत्पादन खूप कमी आहे,काही पशुपालक दुग्धउत्पादनात माहिर आहेत.दुग्धव्यवसायामध्ये दूध मिळविण्याच्या उद्देशाने गुरे पाळणे समाविष्ट आहे,ज्याची नंतर चीज सारख्या विविध दुग्धजन्य पदार्थांमध्ये प्रक्रिया केली जाते,लोणी,दही,आणि स्वतः दूध.दुधाची आवश्यकता खूप जास्त आहे आणि उत्पादन मात्र तेवढे होत नाही त्यामुळे भेसळयुक्त दूध विक्री केले जाते,दुग्ध उत्पादनासाठी गाई म्हशी यांचे पालन केले जाते, आणि सरकार द्वारे त्यासाठी अनुदान देखील दिले जाते,
लेदर आणि चामड्याचे उत्पादन: देश तसेच विदेशामध्ये लेदर उत्पादनासाठी तसेच चामड्यासाठी पशुपालन केले जाते, लेदर आणि चामड्याला खूप जास्त मागणी आहे ,चामड्याच्या उत्पादनासाठी गुरांच्या चामड्यांचा वापर केला जातो.चामड्याची विविध उत्पादने तयार करण्यासाठी त्वचेवर प्रक्रिया केली जाते,शूजसह,बेल्ट,पिशव्या आणि इतर वस्तू. जगामध्ये लेदर इंडस्ट्री खूप मोठी आहे, यामध्ये रोज कोट्यवधी रुपयाची उलाढाल होत असते,
लोकर उत्पादन: बर्फाळ प्रदेशामध्ये लोकर उत्पादनासाठी पशुपालन केले जाते, जसे की शेळ्या मेंढ्या गाई तसेच इतर जनावरे यांना बर्फाळ प्रदेशामध्ये अधिक केस येतात, त्यापासून लोकर निर्मिती केली जाते,
प्रजनन: प्रजननामध्ये दोन प्रकार आहेत,
In breeding : या प्रकारामध्ये चार ते सहा पिढीपर्यंत संबंधित नर आणि मादा पशुंमध्ये आपापसात क्रॉसिंग केली जाते त्या पद्धतीला In breading म्हणतात. याचे फायदे असे आहेत की जे गुण अगोदरच्या पिढीमध्ये असतील तेच गुण समोर तयार होणाऱ्या पिढीमध्ये सुद्धा जातात,
Out breeding : ही पद्धती In breeding च्या एकदम उलटी आहे, या पद्धतीमध्ये अशा पशूंची क्रॉसिंग आपसात केली जाते ज्यांचा चार ते सहा पिढीपर्यंत आपापसात काही संबंध असत नाही, आऊट ब्रीडिंग करण्याचे फायदे अगोदरच्या पशुंमध्ये जे गुणधर्म आहेत ते नवीन पिढीमध्ये येऊ नयेत त्यामुळे च्या पशुंचा चार ते सहा पिढीपर्यंत आपापसात काही संबंध असत नाही अशा पासून सोबत क्रॉसिंग केली जाते ,ज्यामुळे एक नवीन पिढी तयार होते किंवा एक नवीन गुणधर्म असणारी पिढी तयार होते ,
गुरेढोरे शेतकरी त्यांच्या कळपातील विशिष्ट इष्ट गुणधर्म सुधारण्यासाठी अनेकदा निवडक प्रजननात गुंततात,जसे की मांसाचे उत्पादन वाढणे,चांगले दूध उत्पादन,किंवा रोग प्रतिकारशक्ती.
गुरेढोरे पालन: काही प्रदेशात,विशेषत: अधिक विस्तृत चर क्षेत्रामध्ये,गुरेढोरे मोठमोठ्या कुरणांवर पाळले जातात जिथे त्यांना चरण्यासाठी कुरणात प्रवेश असतो.ही पद्धत युनायटेड स्टेट्स सारख्या देशांमध्ये सामान्य आहे,ऑस्ट्रेलिया,आणि ब्राझील.
फीडलॉट्स: काही गहन शेती प्रणालींमध्ये,गुरेढोरे फीडलॉट्समध्ये वाढविले जाऊ शकतात जेथे त्यांना कत्तलीचे वजन गाठण्यापूर्वी जलद वाढीस प्रोत्साहन देण्यासाठी नियंत्रित आहार दिला जातो.भौगोलिक स्थान,हवामान,उपलब्ध संसाधने,आणि शेतीची विशिष्ट उद्दिष्टे.पशुपालनातील शाश्वत आणि नैतिक पद्धती पर्यावरणविषयक चिंता आणि पशु कल्याण समस्यांचे निराकरण करण्यासाठी महत्त्वाच्या बाबी बनत आहेत.
हे पण वाचा :
What Is Pollination | परागकण म्हणजे काय 2024
how many coconut trees can be planted in 1 acre 1 एकरात नारळाची किती झाडे लावता येतील
तर मित्रांनो या लेखामध्ये आपण आज What Is Cattle Farming | पशुपालन म्हणजे काय याविषयी माहिती बघितली.