नमस्कार मित्रांनो आज आपण या लेखांमध्ये What Is Commercial Farming:व्यावसायिक शेती म्हणजे काय याविषयी माहिती बघणार आहोत,
What Is Commercial Farming:व्यावसायिक शेती म्हणजे काय 2024
व्यावसायिक शेती म्हणजे नफा आणि उत्पन्न मिळवण्याच्या उद्देशाने केल्या जाणाऱ्या शेतीला व्यवसायिक शेती असे म्हणतात,प्रामुख्याने वैयक्तिक उपभोग किंवा उदरनिर्वाहासाठी, व्यावसायिक शेतीमध्ये,पिकांचे उत्पादन करणे किंवा बाजारात विक्रीसाठी पशुधन वाढवणे यावर प्राथमिक लक्ष केंद्रित केले जाते.व्यावसायिक शेतीचे प्रमाण मोठ्या प्रमाणात बदलू शकते,लहान-उद्योगांपासून ते मोठ्या कृषी व्यवसायापर्यंत व्यवसाय व्यावसायिक शेतीमध्ये शामिल आहेत.
येथे व्यावसायिक शेतीची काही वैशिष्ट्ये दिली आहेत,
नफा कमवणे:
व्यावसायिक शेतीचे मुख्य उद्दिष्ट हे आहे की बाजारपेठेत कृषी उत्पादने विकून नफा मिळवणे आणि त्याद्वारे आपली उपजीविका चालवणे.व्यावसायिक शेतीमध्ये शेतकरी मोठ्या प्रमाणावर उत्पन्न घेतात आणि ते विक्री करून त्यापासून आर्थिक नफा कमवतात, आणि ही शेती आपल्या गरजा भागवून आर्थिक नफ्यासाठीच केली जाते,
प्रक्रियांचे प्रमाण:
व्यावसायिक शेतीमध्ये उदरनिर्वाहाच्या किंवा छोट्या-छोट्या शेतीच्या तुलनेत अनेकदा मोठ्या प्रमाणात प्रक्रियांचा समावेश होतो. व्यावसायिक शेतीमध्ये आधुनिक तंत्रज्ञानाचा वापर मोठ्या प्रमाणात केला जातो ज्यामुळे उत्पन्नामध्ये मोठ्या प्रमाणात वाढ होते,यंत्रसामग्रीआणि कार्यक्षमता आणि उत्पादकता वाढवण्यासाठी विशेष उपकरणे वापरली जातात,
स्पेशलायझेशन: पूर्वी शेतकरी आपल्या मनाप्रमाणे शेतामध्ये पिके घ्यायची, परंतु आता शेतकरी मानसिक दृष्ट्या सफल झाला आहे, आता शेतकरी मागणीनुसार पिकांची लागवड करतो ह्या पिकांना मार्केटमध्ये बाजारामध्ये मागणी आहे त्याच पिकांची लागवड आता केली जाते,
हवामान,आणि मातीची परिस्थिती.स्पेशलायझेशन संसाधने आणि कौशल्याचा कार्यक्षम वापर करण्यास अनुमती देते.
बाजार अभिमुखता:
व्यावसायिक शेतकरी मालाची स्थानिक पातळीवर विक्री करण्याच्या उद्देशाने उत्पादन करतात,राष्ट्रीय,किंवा आंतरराष्ट्रीय बाजारपेठा.व्यावसायिक शेतीमध्ये निर्णय घेण्यासाठी बाजारातील कल आणि मागण्या समजून घेणे महत्त्वाचे आहे.
तंत्रज्ञानाचा वापर:
पारंपरिक शेतीमध्ये बैलांच्या साह्याने शेतकरी शेती करायचे, परंतु व्यावसायिक शेती मोठ्या प्रमाणात करत असताना येथे बैलांवर अवलंबून न राहता मोठ्या तंत्रज्ञानाचा वापर केला जातो,
व्यावसायिक शेतीमध्ये वारंवार आधुनिक कृषी तंत्रज्ञानाचा समावेश केला जातो,जसे की यांत्रिक उपकरणे,अचूक शेती,जनुकीय सुधारित जीव (GMOs),आणि प्रगत सिंचन प्रणाली या गोष्टींचा वापर आधुनिक व्यावसायिक शेतीमध्ये केला जातो . या तंत्रज्ञानाचा उद्देश कार्यक्षमता सुधारणे आणि उत्पन्न वाढवणे आहे.
इनपुटची तीव्रता:
व्यावसायिक शेतीमध्ये बऱ्याचदा खतांचा सखोल वापर केला जातो जेणेकरून उत्पादनामध्ये वाढ व्हावी, त्याचप्रमाणे कीटकनाशकांचा देखील मोठ्या प्रमाणात वापर केला जातो जेणेकरून किट वगैरे यांच्यापासून पिकाचे संरक्षण व्हावे, ,आणि जास्तीत जास्त उत्पादन आणि सातत्यपूर्ण पीक गुणवत्ता सुनिश्चित करण्यासाठी आधुनिक सिंचन प्रणालीचा वापर केला जातो,
भांडवलात प्रवेश:
व्यावसायिक शेतीसाठी विशेषत: जमीन खरेदीसाठी महत्त्वपूर्ण भांडवली गुंतवणूक आवश्यक असते,उपकरणे,बियाआणि इतर सामग्री.व्यावसायिक शेती प्रक्रिया टिकवून ठेवण्यासाठी आणि त्याचा विस्तार करण्यासाठी आर्थिक संसाधनांमध्ये प्रवेश महत्त्वाचा आहे.
जागतिकीकरण:
अनेक व्यावसायिक शेतजमिनी जागतिक कृषी पुरवठा साखळींचा भाग आहेत.ते कृषी उत्पादनांची निर्यात किंवा आयात करू शकतात,जागतिक अन्न प्रणालीच्या परस्परसंबंधात योगदान.
जोखीम व्यवस्थापन:
व्यावसायिक शेतकरी अनेकदा जोखीम व्यवस्थापन धोरण वापरतात,विमा समावेश,विविधीकरण,आणि हेजिंग,हवामानातील चढउतार आणि बाजारातील अस्थिरता यासारख्या अप्रत्याशित घटकांचा प्रभाव कमी करण्यासाठी याचा फायदा शेतकऱ्यांना होतो,.
व्यवसाय नियोजन:
व्यावसायिक शेती प्रक्रियेमध्ये तपशीलवार व्यवसाय नियोजन समाविष्ट असते,बजेटिंगसह,पीक रोटेशन नियोजन,विपणन धोरणे,आणि दीर्घकालीन गुंतवणूक नियोजन.
रोजगार निर्मिती:
मोठे व्यावसायिक शेत स्थानिक समुदायांसाठी रोजगाराच्या संधी निर्माण करू शकतात,व्यावसायिक शेतीचे ग्रामीण विकासात मोठे योगदान आहे.
हे लक्षात घेणे महत्त्वाचे आहे की व्यावसायिक शेती विविध रूपे घेऊ शकते,पीक शेतीसह,पशुपालन,शेती व्यवसाय,आणि एकात्मिक शेती प्रणाली.नियोजित विशिष्ट पद्धती आणि तंत्रज्ञान शेतीच्या प्रकारावर आणि स्थानिक संदर्भावर अवलंबून असतात.
एकाच पिकाची लागवड: व्यावसायिक शेतीमध्ये जमिनीच्या मोठ्या भूभागावर ती एकाच व्यावसायिक पिकाची लागवड केली जाते,
व्यावसायिक शेतीमध्ये काही गोष्टींचे नियोजन करणे गरजेचे आहे , जसे की ज्या ठिकाणी आपण व्यावसायिक शेती करत आहोत त्या ठिकाणी बाजारपेठ जवळ उपलब्ध आहे का आणि दळणवळणाची साधने उपलब्ध आहेत का या गोष्टीचा विचार करणे गरजेचे आहे,त्याचबरोबर काही प्रक्रिया उद्योगातील ते जवळ आहेत का या गोष्टीचे सुद्धा भान ठेवणे देखील गरजेचे आहे,
आजकाल शेतकरी शेती पिकांबरोबरच आर्थिक दृष्टिकोनातून कुक्कुटपालन, फळबाग लागवड ,दुग्ध व्यवसाय इत्यादी व्यवसाय देखील करत आहेत,
हे पण वाचा :