नमस्कार मित्रांनो आज आपण या लेखामध्ये What Is Pollination |परागकण म्हणजे काय या
विषयी माहिती बघणार आहोत,
What Is Pollination |परागकण म्हणजे काय 2024
परागकण ही एक महत्त्वाची पर्यावरणीय प्रक्रिया आहे ज्यामध्ये फुलांच्या नर पुनरुत्पादक अवयवांचे परागकण (अँथर्स) त्याच किंवा दुसर्‍या फुलाच्या मादी पुनरुत्पादक अवयवांमध्ये (कलंक) हस्तांतरित केले जाते,अंडाशयातील बीजांडाचे फलन करण्यासाठी अग्रगण्य.फुलांच्या रोपांच्या पुनरुत्पादनासाठी आणि बिया आणि फळांच्या उत्पादनासाठी ही प्रक्रिया महत्त्वपूर्ण आहे.
सोप्या भाषेत सांगायचे म्हटलं तर पराग कणाचे स्टिगमा पर्यंत पोहोचणे म्हणजेच परागीभवन किंवा परागण होय ,
हे परागीभवन आपोआप होत नाही तर याला कोणत्यातरी माध्यमाची गरज लागते तेव्हा ती पूर्ण होते,
परागकणातील मुख्य टप्पे खालीलप्रमाणे आहेत:
पराग हस्तांतरण: परागकण,ज्यामध्ये नर गेमेट्स (शुक्राणु पेशी),फुलांच्या अँथर्समध्ये तयार होते.परागणाचे दोन प्रकार आहेत स्व परागण आणि परपरागन , परागकणांचे हस्तांतरण एकाच फुलामध्ये (स्व-परागण) किंवा भिन्न फुलांमध्ये (क्रॉस-परागीकरण) होऊ शकते.
परागकण एजंट: परागकण विविध घटकांद्वारे अँथर्सपासून कलंकापर्यंत हस्तांतरित केले जाऊ शकतात,वाऱ्यासह,पाणी,प्राणी (जसे की कीटक,पक्षीवटवाघळं,आणि इतर प्राणी),आणि त्याच वनस्पतीचे इतर भाग देखील.
सर्वात जास्त परागन मधमाशा भवरे आणि किट यांच्यामार्फत होते परंतु असे नाही की यांनी परागण केले नाही तर परागण होणार नाही यांच्या व्यतिरिक्त सुद्धा यांच्या व्यतिरिक्त सुद्धा काही गोष्टी आहेत ज्याने परागन पूर्ण होते,
पवन परागण: पवन परागीकरणासाठी अनुकूल केलेल्या वनस्पतींमध्ये,हलके आणि मुबलक परागकण हवेत सोडले जातात,आणि वारा ते इतर फुलांकडे घेऊन जातो.उदाहरणांमध्ये गवत आणि पाइन आणि ओक सारख्या अनेक झाडांचा समावेश आहे.
कीटक परागकण: परागणासाठी कीटकांना आकर्षित करण्यासाठी अनेक वनस्पती विकसित झाल्या आहेत.या वनस्पती अनेकदा अमृत उत्पन्न करतात,रंगीबेरंगी फुले,आणि कीटकांना आकर्षित करण्यासाठी मोहक सुगंध.मधमाश्या,फुलपाखरेबीटलआणि इतर कीटक फुलांपासून फुलांकडे जाताना अनवधानाने परागकण उचलतात आणि हस्तांतरित करतात.यामध्ये मधमाशांची भूमिका महत्त्वाची आहे, मधमाशांच्या पायाला आणि संपूर्ण शरीराला केस असतात त्या एका फुलावरून दुसऱ्या फुलावरती जात असतात तेव्हा परागकण त्यांच्या पायाला चिकटून राहतात आणि जेव्हा मधमाशा दुसऱ्या फुलावरती जाऊन बसतात तेव्हा त्या स्टिकमा वरती जाऊन बसतात तेव्हा स्टिकमावरती चिकट पदार्थ असतो त्यांच्या पायाला किंवा शरीराला लागलेले परागीकरण स्टिगमा पर्यंत पोहोचतातआणि तेव्हा परागीभवनाची प्रक्रिया पूर्ण होते,
पक्षी आणि वटवाघुळांचे परागकण: परागीकरणासाठी पक्ष्यांना किंवा वटवाघळांना आकर्षित करण्यासाठी काही फुलांचे रुपांतर केले जाते.या वनस्पतींचा सामान्यत: चमकदार रंग असतो,मोठाकिंवा ट्यूबलर फुले.हमिंगबर्ड्स,उदाहरणार्थ,विशिष्ट प्रकारच्या फुलांसाठी सामान्य परागकण आहेत.
मनुष्याद्वारे परागन : आपण एखाद्या बागेमध्ये जात असो आणि तिथे आपण बघितले असेल की एका सर्व रांगेमध्ये फुले लावलेली असतात तेव्हा आपण त्या फुलांवरती हात फिरवत जात असतो तेव्हा आपल्या हाताने सुद्धा परागन होत असते,
आणि त्याचबरोबर आपण बघितले असेल की आजकाल शेतकरी बीज उत्पादन करत असतो त्यामध्ये मिरची कपाशी कारले वांगी भेंडे इत्यादी पिकांचे पोलिनेशन करत असतो,
फर्टिलायझेशन: परागणानंतर,कलंकावर परागकण उगवतात,आणि परागकण नलिका स्टाइलच्या खाली अंडाशयापर्यंत वाढते.ही नलिका नर गेमेट बीजांडांपर्यंत पोहोचवते,जेथे गर्भाधान होते,परिणामी बियांचा विकास होतो.
परागकण फुलांच्या रोपांच्या पुनरुत्पादनासाठी आणि अनुवांशिक विविधतेसाठी महत्त्वपूर्ण आहे.हे परिसंस्थेच्या स्थिरतेमध्ये आणि अन्न पिकांच्या उत्पादनात देखील महत्त्वपूर्ण भूमिका बजावते,जितकी फळे,भाज्या,आणि नट हे यशस्वी परागणाचे परिणाम आहेत.परागकणांच्या घटत्या लोकसंख्येबद्दल चिंता,जसे की मधमाश्या,पारिस्थितिक तंत्र आणि शेतीच्या आरोग्यासाठी परागण प्रक्रियेचे संरक्षण आणि जतन करण्याचे महत्त्व अधोरेखित केले आहे.
हे पण वाचा :
chandan sheti एकरी 8 कोटी ची चंदन शेती
Which Crop Need More Water | कोणत्या पिकाला जास्त पाणी लागते 2024
तर मित्रांनो या लेखामध्ये आज आपण What Is Pollination |परागकण म्हणजे काय
याविषयी माहिती बघितली.